Systemy oświetlania ferm. Przegląd rozwiązań

Światło jest czymś niezbędnym do życia. Szczególnie ważne jest ono na wszelkiego typu fermach drobiu, czyli miejscu hodowli tych zwierząt. Światło, czy też promienie widzialne nie tylko pozwalają zwierzętom na odbieranie wrażeń wzrokowych, orientację w terenie, wyszukiwanie i zdobywanie pokarmu, lecz także stymulują gospodarkę hormonalną zwierząt, a co za tym idzie produkcję. I odwrotnie - brak dostatecznej ilości światła spowalnia procesy rozwoju zwierząt, a także zmniejsza znacznie jego nieśność i jakość jaj. Zatem bardzo ważne jest zaopatrzenie takiej fermy w odpowiednie sztuczne oświetlenie.

Rola światła

Jak wspomnieliśmy, światło odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zwierząt. Ptactwo natomiast jest szczególnie na nie wrażliwe. Światło pobudza aktywność ich gruczołów dokrewnych, a tym samym stymuluje ich wzrost, a także produkcję jaj. Dlatego tak istotne jest doświetlanie drobiu szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy światła słonecznego jest coraz mniej, a do tego w ciągu dnia częściej towarzyszą nam zachmurzenia. Aby zachować stałość produkcji, należy kompensować tę stratę światła, sztucznym oświetleniem. Do tego wszystkiego światło jest także stymulatorem procesów odpornościowych organizmu zwierzęcego. Zatem światło widzialne wywiera wielostronny wpływ na ptaki, pozwalając im na orientację w pomieszczeniu, na łatwe pobieranie paszy, kontakt z innymi osobnikami, a osobom obsługującym ułatwia i pozwala na bezpieczną i łatwiejszą pracę. Światło wpływa na wzmożoną aktywność ruchową oraz liczne procesy życiowe. Biologiczna rola światła wykorzystywana jest u wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich. Jak już wyżej wspomniano, sprowadza się ona nie tylko do odbierania przez zwierzęta wrażeń wzrokowych, ale również do udziału światła w wydzielaniu wielu gruczołów dokrewnych. U drobiu brak dostatecznej ilości światła opóźnia procesy wzrostu i rozwoju, zaś w okresie nieśności może powodować jej zmniejszenie, jak również pogarszanie się jakości jaj.

Jakie światło do ferm?

Zgodnie z rozporządzeniami dotyczącymi minimalnych warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich, wszystkie budynki inwentarskie muszą mieć wystarczającą ilość światła naturalnego lub sztucznego. Zatem w pomieszczeniach drobiarskich stosowane może być oświetlenie naturalne, czyli dzienne i sztuczne, inaczej elektryczne. Jeżeli stosowane jest światło sztuczne, to bezwzględnie powinno ono być regulowane zgodnie z zalecanymi programami świetlnymi dla danego gatunku drobiu i dla określonego stada. Niemniej powinno ono odpowiadać 24-godzinnemu rytmowi i zawierać odpowiedni nieprzerywany okres ciemności, który według zaleceń powinien trwać około jednej trzeciej doby oraz okresy przyciemnienia odpowiadające zmierzchowi. Jeszcze do niedawna w fermach drobiu stosowano oświetlenie startego typu w postaci żarnikowych źródeł światła, świetlówek liniowych, lamp fluorescencyjnych lub wysokoprężnych lamp sodowych. Jednak taki rodzaj oświetlenia nie jest w stanie spełnić współczesnych norm oświetleniowych dla hodowli drobiu (według polskiego prawodawstwa podstawowa norma dla zadaszonych miejsc wynosi 50 luksów). Ponadto, negatywne czynniki takie jak hałas pochodzący od trzeszczenia lamp, drażniące miganie czy strach związany z nagłym włączaniem i wyłączaniem światła powodują wśród ptaków niepotrzebny stres. W związku z tym aktualnie w fermach drobiu stosuje się nowoczesne oświetlenie, czyli lampy LED, które pozwalają na poprawę wyników hodowli. Oświetlenie LED jest dedykowane hodowcom drobiu o każdym profilu hodowli: brojlerów, niosek czy w wylęgarniach. Wielkim atutem takiego rozwiązania jest fakt, że dostarcza ono białego naturalnego światła bez drażniącego efektu migania, które osłabia wzrok ptaków, oraz bez stresującego je hałasu. Lampy LED przeznaczone do hodowli drobiu oferują także w pełni zautomatyzowaną pracę oświetlenia i łatwe sterowanie jego parametrami przy pomocy niewielkiego panelu sterowania komputerowego, w zależności od pożądanych efektów i rodzaju hodowli. Lampy LED oferują również bardzo przydatną funkcję ściemniania, która służy do odtwarzania wschodów i zachodów słońca poprzez stopniowe rozjaśnianie lub przyciemnianie światła. Jest to rozwiązanie o wiele lepsze w porównaniu do tradycyjnych świateł, które gwałtowne się włączają i wyłączają. Oświetlenie LED daje także możliwość wybrania temperatury barwowej światła, która powinna być dobrana odpowiednio do typu hodowli. Światło białe, czyli uniwersalne można zmienić na światło czerwone, które przyspiesza tucz kurcząt i zwiększa nieśność jaj, a także zapobiega kanibalizacji wśród ptaków, lub na światło niebieskie, uspokajające kury i wpływające na wzrost ich masy ciała.